نقد دولت: الهام صادقی/ تداوم روند صعودی پرشتاب بهای انواع خوراکی که پیش از این موجب شده بود تا سفره بسیاری از اقشار کوچک و کوچک تر شود، اما این روزها باعث شده تا بسیاری از سفره ها دیگر رنگ و بوی چندانی نداشته باشد.
تورم 45.8درصدی در شهریورماه
آنچه که باید آن را از مهمترین تبعات نرخ تورم بالا در جامعه دانست، زیرا آنگونه که گزارش های منتشر شده نشان می دهد؛ شهریورماه امسال شاهد تورم 45.8درصدی در کشور بوده ایم و به این ترتیب هر خانواده ساکن مناطق شهری از سر اجبار مجبور شده تا 45 درصد بیشتر برای معیشت خود هزینه کند.
رقمی قابل توجه که خانواده ها را بر آن داشته تا برای تراز کردن دخل و خرج بسیاری از هزینه های ضروری خود را قلم بگیرند. اما این روزها حال سبد غذایی ایرانیان چگونه است
در این میان می توان به بهای این روزهای برنج اشاره کرد، خوراکی که پیش تر پای ثابت وعده های غذایی تمامی خانواده ها بود، اما شیب صعودی قیمت ها آن را به یکی از مواد خوراکی تبدیل کرد که هرزگاهی در سفره ها خودنمایی می کند و می رود که به سرنوشت گوشت قرمز و دیگر اقلامی تبدیل شود که تعداد قابل توجهی از خانواده ها توان کمتری برای خریداری آن دارند.
فروش کیلویی برنج نداریم!!
اما در بازار این کالای خوراکی پر طرفدار چه خبر است؟ اگر گشتی در مغازه های فروش برنج بزنیم، متوجه خواهیم شد که برخی از آنها این روزها دیگر تمایلی به فروش کیلویی برنج ندارند و به خریدارانی که چنین قصدی دارند، اعلام می کنند برنج تنها به شکل کیسه ای فروخته می شود. به طور نمونه یکی از اهالی منطقه پاکدشت استان تهران در این باره به «نقد دولت» گفت که وقتی می خواسته سه کیلوبرنج خریداری کند، فروشنده به وی گفته است فروش برنج تنها به صورت کیسه های 10 کیلویی بوده و فروش کیلویی نداریم.
فروش برنج تا کیلویی 75 هزار تومان
در این میان همچنان شیب صعودی قیمت ها بسیار زیاد و پر شتاب است، به طور مثال برنج طارم ممتاز گلستان به بهای هر کیلو حدود 63 هزار و 900 تومان به فروش می رسد.
برنج دم سیاه درجه یک آقاجانیان نیز از سوی فروشندگان به ازای هر کیلو کمی بیش از 58 هزار تومان قیمت گذاری شده است. این رقم برای برنج هاشمی گلستان به 66 هزار و 500 تومان می رسد.
در این میان کیسه 10 کیلویی برنج صدری اعلاء کاویش 667 هزار تومان قیمت گذاری شده است، این در حالی بوده که در برخی از فروشگاه های اینترنتی این قیمت به 750 هزار تومان نیز می رسد.
به این ترتیب اگر چه برنج ایرانی در بهای پایین تر و در محدوده قیمتی 50 هزار تومان نیز در بازار یافت می شود که البته به طور قطع این امر به کیفیت آن نیز باز می گردد، اما واقعیت این است که چه تعداد از خانواده های ایرانی این روزها توان تهیه این خوراکی را به بهای اشاره شده دارند؟ سئوالی که باز شدن پای برنج های خارجی به سفره اقشار متوسط را می توان به نوعی پاسخی برای آن دانست.
با این وجود اما بهای برنج خارجی نیز عدد چشم گیری بوده و می توان گفت در محدوده قیمت برنج ایرانی در سال گذشته است. به عنوان نمونه شما برای خرید هر کیسه 10 کیلویی برنج پاکستانی سوپر باسماتی خاطره طلایی باید 350 هزار تومان بپردازید. به عبارتی هر کیلوگرم آن 35 هزار تومان قیمت دارد.
گرانی و کاهش تقاضای خرید
در مجموع اما باید گفت؛ قیمت این خوراکی از ابتدای سال جاری تا به امروز حدود 40 درصد افزایش داشته است. البته این عدد و رقمی بوده که قاسم علی حسنی، دبیر اتحادیه بنکداران مواد غذایی به آن اشاره کرده و شاید در بازار حتی مشتریان به تفاوت قیمت بیشتری نیز برسند. به هر حال وی معتقد است که قیمت برنج ایرانی از ابتدای سال تاکنون 38 درصد افزایش داشته و قیمت عرضه این کالا در بنکداری ها در حال حاضر بین 31 تا 43 هزار تومان است و در این روند در بازار خرده فروشی نیز تا حدی افزایش می یابد.
این افزایش قیمت تقاضا در بازار را نیز کاهش داده، تا به آنجا که عباس نامدارزاده، رئیس اتحادیه خواربار و لبنیات فروشان بوشهر بیان کرده است؛ گرانی کم سابقه برنج، تقاضا خرید را در بازار کم کرده و شاهد کاهش سهم این کالا در سفره ها هستیم. از نظر وی مردم در شرایط کنونی نه تنها قدرت خرید برنج ایرانی را ندارند، بلکه حتی برای خرید برنج هندی هم دچار مشکل هستند.
خشکسالی تا ممنوعیت واردات برنج خارجی
این سکه اما روی دیگری هم دارد، مواردی که از نظر متولیان امر بسترساز گرانی این خوراکی شده است.
به طور نمونه گفته شده خشکسالی و کاهش تا 50 درصدی بارندگی ها موجب شده تولید برنج هم روند نزولی را تجربه کند. در این راستا حتی وزیر جهاد کشاورزی پیش بینی کرده است که در سال جاری خشکسالی تولید این محصول را 20 درصد کاهش دهد.
البته برخی دیگر از دست اندرکاران امر معتقد هستند که ممنوعیت واردات از عمده ترین عوامل افزایش قیمت برنج در بازار بوده است، نظری که دبیر اتحادیه بنکداران مواد غذایی نیز بر آن تاکید دارد.
از نظر مسیح کشاورز، دبیر انجمن واردکنندگان برنج هم پایین آمدن میزان تولید، همچنین ممنوعیت واردات دو عامل مهمی هستند که موجب رقم خوردن شیب صعودی پرشتاب بهای برنج در بازار شده است. به عنوان نمونه می توان عنوان کرد 70 هزار تن برنج در گمرک کشور رسوب شده و همچنان در انتظار تعیین تکلیف از سوی وزارت جهاد کشاورزی است. از سوی دیگر براساس سخنان دبیر انجمن واردکنندگان برنج 13 هزار تن برنج نیز در گمرک به سر می برد، آن هم در شرایطی که این میزان برنج پیش از دوره ممنوعیت واردات که هر ساله از 31 تیرماه به مدت چهار ماه به عبارتی در دوره برداشت این محصول اعمال می شود به بنادر کشور رسیده است. اما چون در اوایل مردادماه و آغاز دوره ممنوعیت عملیات قبض انبار انجام شده، وزارت صمت و گمرک نتوانسته اند در این زمینه با یکدیگر به توافق برسند و معطل اجازه ترخیص مانده است.
ضمن اینکه اشاره به این موضوع ضرورت دارد که میزان واردات برنج در سال 1399 تا 50 درصد افت داشته که این عدد و رقم امسال به 65 درصد رسیده است.
عرضه برنج تنظیم بازاری از نوع خارجی
همه این ها موجب شده تا بعد از مرغ و گوشت تنظیم بازاری، پای برنج نیز به این فهرست باز شود. مصداق بارز این امر اظهارات چندی قبل علی غفوری مقدم، معاون امور بازرگانی سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان رضوی است مبنی براینکه بهای برنج های تنظیم بازار هر کیلوگرم برنج تایلندی 12 هزار و 500 تومان و برنج هندی نیز برای هر کیلوگرم 18 هزار و 500 تومان است. آنچه که در مواجهه با آن باید نخست به این موضوع اشاره کرد که در قالب تنظیم بازار تنها برنج خارجی به مشتریان عرضه می شود و خبری از برنج ایرانی برای اقشار و دهک های کم درامد و آسیب پذیر نیست، دیگر اینکه تفاوت قیمت میان چنین برنج هایی با بازار نیست 50 درصد است که خود جای تامل فراوان دارد.
به هر حال تمامی این ها موجب شده تا این روزها برنج به خصوص از نوع ایرانی آهسته و آهسته به وعده غذایی لوکس تبدیل شود و سهم آن از سفره ایرانی ها مانند گوشت قرمز مرغ و برخی دیگر از خوراکی ها کم و کم تر شود. آنچه که باید آن را هشداری برای سلامت غذایی مردم کشور به ویژه دهک های پایین در جامعه دانست.
دیدگاهتان را بنویسید
دیدگاه ها