نقد دولت: الهام صادقی/ افزایش تقاضای انرژی در مناطق مختلف جهان موجب شده تا به تدریج در بخش هایی از کره زمین شاهد بروز کمبودهایی در این زمینه باشیم. به عنوان مثال خبرها حکایت از این دارد که ذخایر گاز طبیعی در اروپا به 7.6 درصد کمتر از متوسط بازه زمانی پنج ساله در فصول سرد سال رسیده است، حتی گفته می شود، امید چندانی به جبران این ذخایر در فصل های سرد سال جاری نیست.

محدود شدن فعالیت بسیاری از شرکت های بزرگ
به طبع این شرایط بهای بالای گاز و برق در اروپا باعث شده تا شرکت های بزرگ فعال در بخش های صنایع غذایی، معدن، مواد شیمیایی و ... زیان قابل توجهی در زمینه سود خود متحمل شوند تا به آنجا که بسیاری از آنها از سر اجبار فعالیت هایشان را محدود حتی متوقف کرده اند. 
استمرار کمبود سوخت در جنوب شرق انگلیس همچنین لندن، افزایش نرخ گاز از اول ماه ژوئیه سال جاری میلادی در فرانسه، علاوه براین بالا رفتن تعرفه برق در این کشور، بحران انرژی کنونی در آمریکا که گفته می شود احتمال دارد به شبکه برق‌ رسانی ایالات متحده آمریکا هم سرایت کند و... مصداق هایی در این زمینه به شمار می روند. 

گسترش بحران به دیگر قاره ها
این در حالی بوده که به نظر می رسد، اکنون نیز پای این بحران به دیگر قاره ها و سایر کشورها باز شده است. به طور مثال هند و چین نیز در شرایط اشاره شده قرار گرفته اند. تا به آنجا که عنوان شده کشوری که قرار است در سال 2040 بزرگترین اقتصاد جهان شود، این روزها با بدترین بحران برق خود در یک دهه اخیر مواجه بوده تا جایی که این امر باعث خاموشی بعضی شهرها و تعطیلی برخی از کارخانه‌ های چین شده است.
ضمن اینکه کمبود انرژی در قطب‌های اقتصادی هیلونگ جیانگ، جیلین و لیائونینگ در شمال شرقی این کشور مغازه ‌داران را وادار کرده تا برای چند روز نور مورد نیاز برای محل کسب و کار خود را با شمع تامین کنند. قطعی برق البته جدا از این امر موجب بروز اختلالات زیاد در شبکه‌های تلفن نیز شده است.

رکورد تورمی جدید در راه است؟
بنابراین با توجه به شرایط عنوان شده و گسترش آن به مناطق مختلف جهان با توجه به آنچه که گفته شد، به تدریج این امر به ذهن متبادر شود که کمبود انرژی و گرانی آن ممکن است، اقتصاد جهان را هنوز فارغ از بحران کرونا نشده به چاه رکود تورمی بکشاند.

عقب گرد برای استقاده از سوخت های فسیلی
مجموع آنچه که اشاره شد، اما  برخی از کشور‌ها در قاره اروپا را به این سمت و سو سوق داده است که دوباره به سراغ نیروگاه ‌های برق زغال سنگ شان بروند تا بتوانند از این طریق نیاز خود را به تامین انرژی برطرف کنند.
رویکردی که موجب شده تا پیش بینی برخی از کارشناسان انرژی مانند سیموناس ویلیکیس، متخصص بازارهای انرژی اروپا در این خصوص که افزایش بهای گاز، کشورهای اروپایی را مجبور خواهد کرد تا سیاست حذف زغال سنگ و سوخت‌ های فسیلی را  که پیش تر دنبال می کردند فراموش کنند، درست از آب در آید.
در این میان اشاره به یک نکته مهم ضرورت دارد، آنچه که به نوعی باید آن را دلیلی برای بروز شرایط موجود دانست، اینکه کمبود در زمینه ذخایر انبارهای گاز اروپا موجب شده تا قیمت ‌های گاز روند صعودی را در پیش گیرد.
شرایطی که اگر برطرف نشود، امسال در فصول سرما کشورهای عنوان شده باید دوباره به سراغ بهره برداری از نیروگاه‌های برق زغالی و سوخت ‌های فسیلی شان بروند تا بتوانند پاسخگوی نیاز شهروندان و صنایع خود در زمینه برق باشند.

کاهش عرضه و صادرات زغال سنگ
این در حالی بوده که صادرات زغال سنگ نیز با چالش هایی همراه شده است، به ویژه پس از بروز اختلافات سیاسی که باعث شد چین از خرید زغال سنگ استرالیا امتناع کند. ضمن اینکه با توجه به بحران اشاره شده عرضه این محصول نیز در حال کاهش است. به طور نمونه گزارش ها حکایت از این دارد که در ماه ژوئیه، صادرات زغال سنگ کک آمریکا در مقایسه به ماه ژوئن تا 20.3درصد کاهش یافته است. ضمن اینکه برآوردها نشان می دهد
ذخایر مربوط به این سوخت فسیلی نیز به دلیل صادرات بالا روند نزولی دارد و براین اساس بهای زغال سنگ حرارتی به سه برابر قیمت سال گذشته رسیده است.
از سوی دیگر باید گفت دامنه این بحران همانطور که گفته شد به قاره آسیا نیز رسیده است، علاوه بر چین مصداق دیگر در این زمینه هند است، این مشکل موجب شده تا اکنون مقامات هند هم نسبت به بروز بحران برق در این کشور هشدار دهند. این امر خاموشی هایی را در بعضی از ایالت‌ های شرقی و شمالی به همراه داشته است، حتی گفته شده احتمال دارد 20 میلیون نفر از ساکنان کلکته، پایتخت هندوستان را نیز تحت تاثیر قرار دهد.

رکورد زنی قیمت‌ سوخت‌ های کربنی
در آن سوی ماجرا اما افزایش بهای گاز طبیعی در کشورهای اروپایی باعث شده تا قیمت‌ سوخت‌ های کربنی و زغال ‌سنگ هم رکورد بزنند. براین اساس بسیاری از کشورهای دارای زغال سنگ به  مسئولان این معادن دستور داده اند تا میزان تولیداتشان را افزایش دهند. 
به عنوان نمونه بزرگترین منطقه تولیدکننده زغال سنگ چین موظف شده تا میزان ظرفیت تولید سالانه شان را بیش از 50 درصد افزایش  دهد. ضمن اینکه از ۵۱ معدن زغال سنگ که با حداکثر ظرفیت تولید می‌ کنند هم خواسته شده تا سقف تولید خود را حفظ کنند.
در دومین منطقه مهم تولید زغال سنگ چین به عبارتی در مغولستان داخلی نیز ۷۲ معدن باید با ظرفیت بالاتری از میزان کنونی فعالیت کنند تا سوخت مورد نیاز تامین شود.
نکته دیگر اینکه افزایش 40 ‌درصدی بهای  زغال‌ سنگ در جهان واردات این سوخت فسیلی را نیز کاهش داده است، به طور نمونه اندونزی و استرالیا دو کشور بزرگ صادرکننده زغال‌سنگ در بازه زمانی سه ماهه اخیر بهای تولیدات استخراج شده خود را به ترتیب 30 و 50 درصد بیشتر کرده اند. در توضیح بیشتر باید گفت؛ قیمت زغال ‌سنگ اندونزی در ماه سپتامبر حتی به هفت برابر قیمتی رسیده است که بزرگ ‌ترین تولیدکننده هند به مصرف‌کنندگان داخلی عرضه می ‌کرد.
علاوه براین شرکت زغال ‌سنگ هند که  80 درصد نیاز این کشور را تامین می کند، هفته اخیر در این زمینه اطلاع رسانی کرده است که بهای جهانی زغال‌ سنگ و هزینه جابه جایی آن موجب کمبود این سوخت در نیروگاه‌ های تولید برق شده است که خود می توانند مشکلات جدید را به همراه داشته باشد.
به هر حال در یک جمع بندی کلی باید گفت؛ اگرچه کمبود انرژی از جمله برق، گاز و زغال‌ سنگ اکنون به چالشی بزرگ برای اروپا تبدیل شده است اما این روند در حال گسترش به دیگر کشورهای جهان بوده، بحرانی که می تواند تبعات نامطلوبی را برای اقتصاد جهانی به همراه داشته باشد. آنچه که این سئوال را مطرح می کند که آیا کمبود انرژی در جهان به بحران جدیدی برای جلوگیری از رشد اقتصادی تبدیل خواهد شد؟
 

دیدگاه ها

دیدگاهتان را بنویسید

لطفا دیدگاه خود را از طریق فرم زیر اسال نمایید

نظرسنجی

مارا دنبال کنید