سن سیگارکشیدن در بین دختران پایین آمده است

رقیه رحیمی: سیگار همچنین یکی از ده عامل مهم مرگ و میر در جهان است. هفتاد درصد از کل مصرف تنباکو در جهان را کشورهای در حال توسعه تشکیل می دهند. در سال‌های اخیر، برنامه‌های بهداشتی در برخی از کشورهای توسعه‌یافته موفق به کاهش میزان مصرف دخانیات شده است، اما در کشورهای در حال توسعه یا کشورهای کم درآمد، میزان مصرف سیگار در سنین پایین رو به افزایش است. نتایج یک مطالعه مرور سیستماتیک جهانی و مطالعه متاآنالیز نشان داد که میزان مصرف سیگار در زنان بالغ و دختران نوجوان به ترتیب 13 و 15 درصد است. شیوع فعلی سیگار کشیدن در اقیانوسیه 21 درصد، در آمریکا 22 درصد، در اروپا 18 درصد، در آفریقا 12 درصد و. 0.8 درصد در آسیا؛ روند صعودی در تمام قاره ها. زنان در هر جامعه ای جایگاه ویژه ای دارند علاوه بر اینکه نصف جمعیت جامعه را تشکیل می‌دهند، نقش‌های متعددی را در جوامع ایفا می‌کنند. این نقشها عبارت است از:

1. حفظ فرهنگ و هویت: زنان نقش اساسی در حفظ و انتقال فرهنگ و هویت جامعه دارند. آنها به عنوان غربالگران فرهنگی، ارزش‌ها، اصول و تاریخ جامعه را به نسل‌های آینده منتقل می‌کنند.
2. تربیت نسل: زنان نقش کلیدی در تربیت و پرورش نسل‌های آینده ایفا می‌کنند. آموزش و پرورش در خانواده توسط زنان انجام می‌شود و این موضوع می‌تواند تاثیر بزرگی بر تربیت و تحصیلات کودکان و نوجوانان داشته باشد.
3. دموکراسی و تعادل جنسیتی: جامعه‌هایی که زنان در آنها از حقوق مساوی بهره‌برده‌اند، دموکراتیک‌تر، پایدارتر و عادلانه‌تر هستند. زنان نقش مهمی در سیاست و حکومت‌ها دارند و می‌توانند تصمیم‌گیری‌های مؤثری در خصوص مسائل مهم سیاسی، اقتصادی و اجتماعی داشته باشند.
4.  توسعه اقتصادی: حضور زنان در بازار کار و تجارت افزایش رونق اقتصادی کشور را برای جامعه شاهد می‌شود. زنان به عنوان بخش مهمی از نیروی کار می‌توانند به تنظیم نرخ بیکاری کمک کنند و با سرمایه‌گذاری در آنها، قدرت اقتصادی خانواده‌ها را افزایش دهند.

با توجه به اهمیت زنان در جامعه  متاسفانه دیده میشود که دختران جوان در معرض آسیب های جدی قرار گرفته اند که معمولا از سیگار کشیدن شروع می شود به همین منظور این موضوع را در حوزه های مختلف بررسی کرده ایم : 
در ابتدا با آقای دکتر محمد سلطانیفر متخصص حوزه ارتباطات گفتگو کردیم ایشان معتقدند که دختران امروز برای خودنمایی کردن در جامعه خانواده و ممنوع بودن بقیه موارد مثل تفریح در انظار عموم مثل مشروب و رقص....رو به سیگار میروند. دخترانی که سیگار می کشند میخواهند با این کار چیزی از مردان کم نداشته باشن یعنی نوعی از مردان الگوبرداری می کنند. احساس بزرگ شدن، بزرگ دیده شدن در برابر خانواده و اجتماع می کنند.
یکی دیگر از دلایلی که دختران جوان به سیگار کشیدن علاقه دارند تأسی گرفتن از سلبیرتی ها، فیلم ها و هنرپیشگان است.
بعضی از اوقات خانمها برای تحمل partner  ( شریک زندگی ) خود که بوی بد سیگار میدهند اقدام به سیگارکشیدن می کنند. بعضی وقتها سیگار کشیدن را نوعی پرستیژ و کلاس میدانند. بعد ازجریان سیاسی زن ، زندگی ، آزادی نوعی مبارزه منفی و نافرمانی مدنی  تلقی میشود .
البته سیگار می تواند وجه مثبتی هم داشته باشد! به طور مثال سیگار می تواند یکی از سریع ترین عناصر برای برقراری ارتباط باشد مثلا در تاکسی نشسته ایم و از  فرد کناری میپرسیم بوی سیگار میاد؟ همین عامل، عامل برقراری ارتباط و نقطه آغاز گفتگو بین دو نفر میشودیا گاهی از فردی می پرسیم کبریت یا  فندک دارید؟ تنها نقطه مثبت سیگار ارتباط سریع برقرار کردن بین دو نفر است تو هواپیما نشستیم فردی کنار ما نشسته و بوی سیگار میدهد و تا به او میگوییم سریع ادکلن زده و سر حرف را باز میکنیم و دوست میشویم. 

 در حوزه جامعه شناسی به سراغ خانم دکتر سپیده مقصودی رفتیم ایشان فرمودند:
ژست اجتماعی و سیگار کشیدن دختران دهه ی هشتاد، مصرف سیگار معضل جدی است که به ویژه زنان جوان را به خود مبتلا کرده است و بیم آن می‌رود رواج گسترده این ماده دخانی این قشر از جامعه را با مشکلات جدی مواجه سازد. افراد معمولاً دلایلی مانند توصیه دوستان و آشنایان به مصرف سیگار، بیکاری، ناراحتی روانی، تنهایی، خستگی و دیدن نمایش سیگار کشیدن بازیگران در فیلم‌ها را برای خود ذکر می‌کنند، دختران جوان برای جلوگیری از افزایش وزن و نشان دادن خود به عنوان افرادی مستقل و جذاب، سیگار می‌کشند. همچنین بسیاری از زنان، استرس را به عنوان یکی از دلایل سیگار کشیدن خود بیان می‌کنند. سیگار کشیدن زنان که بی‌شک در فرهنگ ایرانی پدیده‌ای مذموم و ناپسند است به مدد تبلیغات هوشمندانه کمپانی‌های دخانیاتی و البته در غیاب اقدامات فرهنگی مسؤولان امر، کم کم به سمتی می‌رود که نه تنها زشتی خود را از دست داده بلکه به نوعی ژست «روشنفکری» و «کلاس اجتماعی» بدل شده و بیم آن می‌رود که در آینده‌ای نه چندان دور این «ناهنجاری» به عنوان یک «هنجار»  و « قانون» در بررسی دلایل گسترش سیگار در میان دختران، علاوه بر دلایل فوق، شاید بتوان به ستیز اجتماعی زنان علیه ساختارهای متصلب اجتماعی هم اشاره کرد، زمانی که دختران جوان از طرق سالم نمی‌توانند به اوقات فراغت سالم و مفید بپردازند، در فضاهای بسته و زیرزمینی و امروز هم در فضاهای عمومی شاهد گسترش رفتارهای آسیب زای زنان و دختران جوان در اجتماع هستیم.
در حوزه روانشناسی به سراغ خانم دکتر فاطمه میررکنی رفته ایم ایشان فرمودند:
مصرف سیگار در نوجوانان دلایل مختلفی دارد که ما به اهم آنها می پردازیم :

۱. احساس کنجکاوی و اینکه یک تجربه جدید هر چند ناخوشایند کسب کنند.
۲. همرنگ شدن با دوستان و همسالان به دلیل اشتیاق پذیرفته شدن از طرف آنها و هراس از اینکه از طرف دوستان خود طرد بشوند.
۳. خودنمایی و ارضای نیاز به مقبولیت و پذیرفته شدن چه به شکل منفی و چه مثبت که به تدریج به لذت تبدیل می شود.
۴. الگو‌پذیری از افرادی که برایش حائز اهمیت هستند ، هر چه آن فرد و شخصیتش در نظر نوجوان از درجه تقرب و جذابیت بیشتری برخوردار باشند احتمال الگو‌پذیری بالا می رود.
۵. عدم اعتماد به نفس و حس حقارت و خود کم بینی خصوصا که این حس حقارت در محیط خانواده در اثر توقعات بیجا ‌به شکل تخریب شخصیت روی داده باشد.
۶. کاهش استرس ناشی از شرایط موجود خصوصا در نوجوانانی که هنر حل مساله را نیاموخته باشند.
7.متاسفانه عده ای به دلیل فرار جنسیتی و اینکه سیگار کشیدن را رفتاری پسرانه می دانند به این امر تمایل نشان می دهند. و در واقع سیگار کشیدن را یک کار مردانه و بزرگ میدانند.

در انتها جناب اقای دکتر طباطبایی مدرس دانشگاه جامع علمی کاربردی از دید پزشکی تاکید کردند که سیگار کشیدن خانم ها اثراتش بر بدن شان مشابه آقایون است اما برای خانم ها بارزتر است به خاطر وضعیت فیزیولوژیکی و هورمونی بر روی پوست زنان اثر نامطلوبی میگذارد و طراوت و شادابی پوست از بین میرود و همچنین بر روی باروری و هورمون ها در دراز مدت اثر می گذارد.دختر خانم هایی که در سنین پایین سیگار میکشند به علت تبلیغات، به طوری که شرکت‌های تولید کننده سیگار به طرق مختلفی از جمله تبلیغات در تلویزیون، رادیو، نمایشگاه‌ها و رویدادهای طنز و حتی روابط عاطفی با افراد مشهور، تلاش می‌کنند به دختران نشان دهند که سیگار کشیدن آنها را «امروزی» و «مستقل» نشان می‌دهد. استفاده سوپراستارها از دخانیات خود گونه ای از روش تبلیغات برای مصرف سیگار است. 
متاسفانه خیلی از اشعار جذاب از بابت مصرف مواد دخانی وجود دارد همچون

 « لذت هر دو گیتی به این است چای بعد سیگار، سیگار بعد از چای »
یا اشعار دیگری که خواننده های رپ به آن پرداخته اند که باید در حوزه شعر و موسیقی  هم  فعالیت نمود و همچنین دکوری های جذابی که درآن حوزه نیز نگاه فرهنگی و نظارت بر میزان تولید آن میشود تحقیقاتی را آغاز نمود و یا اینکه نتیجه تحقیقات که نشان بدهد مصرف مواد دخانی چه آسیب هایی به افراد میزند خالی از لطف نیست قطعا وقتی افراد نتیجه این تحقیقات را ببیند در مصرف این مواد تردید خواهند نمود.
بیشتر مطالعات در مورد سیگار با شیوع آن مرتبط است و مطالعات کمتری در مورد رفتار سیگار کشیدن در نوجوانان دختر در ایران انجام شده است . فقدان دانش در این زمینه، طراحی و اجرای برنامه های پیشگیری موثر را دشوار می کند . در ایران به دلیل سبک فرهنگی سنتی که از قبل وجود داشته است، برخی رفتارهای زنان قابل قبول نیست و نگاه اجتماعی خوبی به آن وجود ندارد. اما در سال های اخیر با توجه به تغییرات فرهنگی که در اثر افزایش ارتباطات جهانی رخ داده است، برخی از رفتارها که قبلا نامناسب بودند تغییر کرده و انجام این رفتارها در حال تبدیل شدن به رفتارهای عادی اجتماعی است.دختران نوجوان اغلب سیگار می کشند و متوجه می شوند که این سیگار آنها را از انگیزه پرخوری و عواقب ترسناک افزایش وزن محافظت می کند. مطالعات شواهد کمی از ارتباط بین سیگار کشیدن و اضطراب عمومی یا اجتماعی ارائه می دهد. پیشنهاد میشود که رویکردهای روانشناختی پیشگیرانه برای سیگار کشیدن دختران نوجوان باید شامل توجه به این موارد باشد.

ترک سیگار عادتی سخت است زیرا دخانیات حاوی نیکوتین شیمیایی بسیار اعتیاد آور است. مانند هروئین یا سایر داروهای اعتیاد آور، بدن و ذهن به سرعت به نیکوتین موجود در سیگار عادت می کنند. تقریباً تمام مصرف کنندگان بزرگسال تنباکو قبل از 18 سالگی شروع به کار کردند. اکثر آنها هرگز انتظار نداشتند که معتاد شوند. به همین دلیل است که اصلاً شروع نکردن به سیگار کشیدن بسیار آسان تر است.