پایگاه خبری تحلیلی نقد دولت:ماه هاست که بحث تکراری بسیاری از خانواده ها شیب صعودی قابل توجه بهای تخم مرغ  و بعد از آن روند نزولی با شیب کمتر بهای این کالا است. آنچه که هر بار نتیجه اش افزایش به نسبت محسوس بهای آن بوده که سهم قابل توجهی در سبد غذایی خانواده ها دارد. مقوله ای که البته برای سایر کالاها نیز تا حدی تکرار می شود.

کمبودی در تولید سالانه نداریم
این در حالی است که تولید سالیانه تخم مرغ در کشور بیش از یک‌میلیون تن برآورد می شود و مصرف سالیانه آن هم ۹۴۰ تا ۹۵۰ هزار تن است، عدد و رقمی که رضا سالمی مدیر کل پشتیبانی امور دام استان تهران هم به آن اشاره کرده است، با این اوضاف کمبودی در تامین این کالا وجود ندارد.

نوک پیکان اتهام به سمت نهاده های دامی
البته به نظر می رسد نوسانات قیمت این کالا مانند برخی دیگر از فرآورده های دامی و طیور متهم ردیف اصلی دارد که هر بار به نوعی توپ افزایش قیمت ها به زمین آن انداخته می شود. به عبارتی می توان گفت آنگونه که بارها عنوان شده نهاده های دامی اصلی ترین مقصر گران شدن چنین اقلامی هستند.ذآن هم در شرایطی که عباس قبادی، دبیر ستاد تنظیم بازار گفته است؛ مشکل تأمین نهاده دامی حل  و ۱۰۰درصد نهاد‌ه‌های دامی تأمین شده است. وی حتی از افزایش سرعت ترخیص کالا‌ها از گمرک خبر داده که به دنبال آن این امر باعث ایجاد ثبات نسبی در بازار شده است. ثباتی که البته به نظر می رسد یا هنوز ایجاد نشده یا تعریف آن در روند صعودی قیمت محصولاتی که بهای آنها متاثر از نهاده های دامی بوده کمی با آنچه که متولیان امر مدنظر دارند متفاوت است.

تدیبری به نام سامانه بازارگاه
این در حالی است که برخی نیز بر این موضوع تاکید دارند، ابتدایی ‌ترین محرک بروز چنین شرایطی ارز ترجیحی بوده که دامنگیر خوراک طیور، کنجاله و سویا شده است. زیرا که براساس بررسی هایی که در کمیسیون کشاورزی مجلس داشته است فقط ۵۵ درصد خوراک دامی توسط سامانه بازارگاه که دولتی بوده مطابق قانون واردات، وارد کشور شده است. با این اوصاف و با توجه به اظهارات قبادی باید پرسید پس  ۴۵ درصد دیگر چه می شود، موضوعی که طبق اظهارات ذبیح اله اعظمی ساردویی، عضو کمیسیون کشاورزی بر خلاف قانون به راهی بازارهای آزاد شده است. قانون شکنی که به تدریج می رود تا شاید این غذای سهل الوصول برای اقشار ضعیف را به خوراکی لاکچری و اعیانی تبدیل کند. به این ترتیب و به رغم وعده مسئولان برای کنترل بازار تخم مرغ با عرضه از طریق سامانه بارانداز، همچنان آشفتگی های زیادی دامن گیر قیمت این کالا شده است.

ناقص بودن اطلاعات سامانه انبارها متهمی جدید
اما در کنار آنچه که گفته شد موضوع دیگری نیز وجود دارد که به این مساله دامن می زند، اینکه گفته شده است اطلاعات سامانه انبارها ناقص است. در شرایطی که باید داده‌ها در این زمینه برخط باشند، ولی برخی از داده‌ها مانند اطلاعات خروج نهاده‌ها از گمرک کامل نیست. داستان از این قرار است که مشکل فنی موجب می شود تا برخی داده‌ها در سامانه قرار نگیرد و براین اساس اطلاعات برای دستگاه های نظارتی جهت برخورد با متخلفان ناقص باشد. موضوعی که مرتضی رضایی، معاون اموردام وزارت جهاد کشاورزی به آن اشاره کرده است، ضمن اینکه به وضوح گفته تخلف در بخش نهاده‌های دامی وجود دارد و باید دستگاه‌های نظارتی آن را پیگیری کنند.

تفاوت چشمگیر قیمت بازار با نرخ مصوب
نتیجه همه این ها چنین شد که به طور مثال چندی قبل عبدالحسین کولجی، رئیس اتحادیه بنکداران مواد غذایی و بهداشتی استان قزوین عنوان کرد؛ دلیل گرانی تخم ‌مرغ در بازار تامین نشدن ۶۰ تا ۷۰ درصدی نهاده‌های دامی برای تولیدکنندگان تخم ‌مرغ در استان است. موضوعی که البته به طور قطع تنها محدود به این استان نمی شود و شاید درد دل بسیاری دیگر از فعالان این بازار باشد.
پیامدش هم این می شود که باز هم هزینه قانون شکنی و کمبود یا گرانی نهاده های دامی را مانند بسیاری دیگر از کالاهای اساسی باز هم از جیب خانواده های تامین شود. خانواده هایی که این روزها دخل و خرجشان به در بسته خورده است و از فراهم کردن بسیاری از هزینه های ضروری ناتوان هستند. در این شرایط اما جالب این است که اگرچه تنها یک هفته از تصمیم جدید ستاد تنطیم بازار و افزایش قیمت سه باره بهای تخم مرغ گذشت ولی شاهد هستیم که هر شانه تخم مرغ همچنان به قیمتی بالاتر از نرخ مصوب عرضه می شود. به عبارتی در حالی که این رقم برای هر شانه باید 32هزار تومان باشد؛ اکنون این کالا در بازار با قیمت ۴۰ تا ۴۵ هزار به فروش می رسد، ضمن اینکه اگر خریداران توان خرید شانه ای این محصول را نداشته باشند و براین اساس قصد کنند تا به صورت عدد تخم مرغ را خریداری کنند باید برای هر یک عدد تخم مرغ از یکهزار و ۵۰۰ تا هزار و ۶۰۰ تومان بپردازند. به این ترتیب یکی از اصلی ‌ترین خوراکی های مصرفی مردم به ویژه اقشار ضعیف حدود ۴۰ درصد گران ‌تر از آنچه که مصوب شده است به خریداران عرضه می شود. این در حالی بوده که قبادی وعده داده است که برای بحث افزایش تولید جوجه یک‌ روزه، مرغ و تخم ‌مرغ تصمیمات خوبی گرفته شده است و در روز‌های آینده، روند قیمت‌ها را کاهش خواهد داد. اظهارنظری که البته اکنون بیش از دو هفته از آن گذشته است، بدون اینکه اثرگذاری در بازار داشته باشد.
در این شرایط ارزان ترین پروتئین در دسترس افراد در دهک های پایین جامعه به تدریج می رود تا از سفره هایشان حذف شود. ضمن اینکه در ماه های اخیر اقلام اصلی سبد خانوارها یکی پس از دیگری با افزایش بهای قابل توجه در بازار روبرو شده حتی کار تا به آنجا پیش رفته است که بهای برخی از اقلام از فروشگاهی به فروشگاه دیگر متفاوت است و فروشندگان هم علت هایی را برای این تفاوت عنوان می کنند و در نهایت هم این مردم هستند که باید این بها را بپردازند. 
در این میان اما موضوع دیگری که باید به آن اشاره کرد این است که برخی نیز براین باورند که اختلال در شبکه توزیع، بازار تخم مرغ را متشنج کرده است. به عقیده مدیر کل پشتیبانی امور دام استان تهران با وجود تعدد زنجیره های توزیع و شبکه سنتی عرضه، قیمت تخم مرغ در بازار دچار نوساناتی شده که با مدیریت عرضه انتظار می رود قیمت ها کاهش یابد، ضمن اینکه افزایش یا کاهش قیمت هر کالایی تحت تاثیر سه عامل تامین، توزیع و نظارت است و در این مقوله مشکلات به توزیع و نظارت بازمی‌گردد. به هر حال اما واقعیت این است که معرفی عوامل متعدد در این زمینه مانند آنچه که گریبانگیر افزایش قیمت سایر کالاهای اساسی است نه تنها گره ای از مشکلات باز نخواهد کرد بلکه به تدریج موجب نا امیدی مردم از نهادهای مدیریتی و نظارتی بر عرضه چنین کالاهایی در بازار خواهد شد، بدون اینکه کمترین اثرگذاری در بهبود وضعیت سبد غذایی افراد به ویژه دهک های پایین جامعه داشته باشد. براین اساس مهمترین رکن در این زمینه اعمال مدیریت جامع، نظارت پیگیرانه و برقراری توازن بین دخل و خرج خانواده ها است، پیش از اینکه گران شدن انواع خوراکی های اساسی موجب تحمیل هزینه های قابل توجه به نظام سلامت کشور شود.
کارتون: تسنیم

دیدگاه ها

دیدگاهتان را بنویسید

لطفا دیدگاه خود را از طریق فرم زیر اسال نمایید

نظرسنجی

مارا دنبال کنید