پایگاه خبری تحلیلی نقد دولت: الهام صادقی/ طبق جدیدترین گزارش وزارت اقتصاد ارزش بازار از حدود 2600 هزار میلیارد تومان در سال 98 به حدود 7200هزار میلیارد تومان در سال 1399 جهش کرده است. روند صعودی قابل توجه در این بازار که البته در بازه زمانی کوتاهی سیر پرچالش و البته نزولی را در پیش گرفت و هنوز هم داغ دل خریداران حقیقی که به دنبال تشویق مسئولان داشته و نداشته خود را راهی این بازار کردند، تازه است و ریزش ارزش دارایی ها در این بازار ادامه دارد. 
به طور مثال باید گفت که بیشتر نماد‌های بزرگ و کوچک در بازار بورس به رغم سبزپوشی یک ساعت ابتدایی در روز گذشته امروز هم روزشان را با افت قیمت ها استارت زدند و به این ترتیب شاخص کل بورس همچنان افت قابل توجهی را تجربه کرد. براین اساس به نظر می رسد، ریزش شاخص به روالی تکراری در بازار اوراق بهادار تبدیل شده است، تجربه ای که انگار قرار نیست تغییر مسیر دهد تا کمی دل سرمایه گذارانی که به هزاران امید و آرزو قدم به این بازار گذاشته اند را خوش کند.

متضررشدن سرمایه گذاران در ماراتن نفسگیر تورم
اما به واقع چرا باید شرایط موجود به رغم تمامی وعده های مسئولان ادامه داشته باشد؟ در این زمینه شاید یکی از مواردی که بارها از سوی برخی از صاحب نظران عنوان شده، بحث ضعف عملکرد حقوقی ها در راستای حمایت از بازار سرمایه بوده است. آنچه که البته مهم و قابل بررسی است، ولی جای این پرسش را نیز دارد که حقوقی ها به چه علتی باید از بازاری چنین آشفته و بی ثبات حمایت کنند؟ پاسخ به این پرسش از آنجا اهمیت دارد که به طور قطع تنها انداختن توپ در زمین دیگری، رویکردی که مدت هاست، متولیان امر مد نظر قرار داده اند، چندان گزینه قابل قبولی نیست، بلکه ارزشمند آن است که در صورت وجود این شرایط برای اصلاحش درگام نخست دلایلی که به بروز آن دامن زده است را شناسایی و برطرف شود. 
در این راستا حسین سلاح ورزی، عضو شورای عالی در بورس هم معتقد است سرمایه گذاران حقوقی یک بازیگر مانند هر بازیگر دیگری است که به دنبال منفعت خود در بازار مذکور است. بحث اصلی این است که سیاستگذار باید شرایطی را در معاملات بازار ارواق بهادار فراهم اورند که تا ثبات و تعادل به آن بازگردد و این امر تضمین کننده منافع تمامی سهامداران از جمله سرمایه گذاران حقیقی و حقوقی باشد. موضوعی که البته این روزها توجهی به آن نمی شود و شرایط موجود حکایت از این دارد که این بازار همچنان به حال خود رها شده است.
البته از نظر ابراهیم جباری، کارشناس بازار سرمایه تحرک حقوقی ها برای ایجاد یک روند مثبت و توجه به سهام کوچکِ بازار، بهترین راه حل ممکن است.

اما واقعیت این است که بسیاری از سهامداران اموال خود را در حالی به این بازار تزریق کردند که اگرچه قیمت همه کالا‌ها با توجه به نرخ تورم نفسگیر افزایش یافت، ولی این سرمایه‌ گذاران به میزان قابل توجهی متضرر شدند. شرایطی که مصطفی حقیقی مهمانداری، کارشناس بازار سرمایه هم از آن سخن گفته است.
در این میال البته عده ای نیز معطل اخبار وضعیت دلار، وضعیت انتخابات و ... هستند تا دست به سرمایه گذاری مجدد بزنند. ضمن اینکه انتظارات احیای برجام این روزها دامن بورس را گرفته است. اما هرچند که باید گفت اخبار نشست روز گذشته طرفین برجام در وین می ‌تواند در معاملات بازار بورس به طور کوتاه مدت اثرگذار باشد ولی به واقع خوش بینی ها در خصوص این موارد تا چه حد محقق خواهد شد؟  

باز هم تجربه تکراری صف ‌های فروش طولانی
به این ترتیب در روندی قابل انتظار با توجه به شرایط پیش آمده سهامداران اطمینان و مهمتر از آن اعتمادشان را نسبت به معاملات بورس از دست داداند. به رغم این امر مسئولان این بازار و البته دولت به جای اینکه با بررسی دلیل بروز علت های آن را بررسی و رفع کنند، تنها تلاش کردند تا با دادن وعده و وعیدهایی یک شبه وضعیت بازار را بهبود ببخشند، بدون اینکه به فکر رفتار تعادل بخش و دراز مدت در این بازار باشند. رویکردی که موجب شد تا باز هم بورس در سال جدید هم به روال پرفراز و فرودی که در سال گذشته داشت رفتار کند.

بازار سرمایه در تله ارزندگی و بی‌ اعتمادی
آنچه که تدامش باعث شد تا امروز هم بازار مذکور کار خود را با قرار داشتن ۲۲۸ نماد در کف قیمت روزانه به ارزش یک هزار و ۸۱۵ میلیارد تومان استارت بزند و 
سنگین‌ ترین صف ‌های فروش سهام شکل بگیرد و باز هم بسیاری از نماد ها دچار ریزش شوند تا همچنان بورس در چنبره همزمانی تله ارزندگی و بی‌اعتمادی دست و پا زند. به عبارتی این روزها بیشتر سهامداران با توجه به طولانی شدن ریزش بورس تلاش دارند تا هرچه زودتر از این بازار خارج شوند. البته تعداد کمی از سهامداران حرفه‌ ای و حقوقی نیز به دنبال خرید سهام در پایین ‌ترین قیمت ممکن هستند. این امر موجب می شود تا هر روز صف فروش برای انواع سهام طویل و طویل تر و بازار مذکور نیز قرمزپوش تر شود. البته در این دور تکراری خریدارهم وقتی روند کاهش ارزش سهام ها را می بینند رغبت زیادی به خرید ندارند و ترجیح می دهند تا منتظر بمانند سهامی که مدنظر دارند ارزان تر و ارزنده ‌تر ‌شود. به این ترتیب بورس هر روز بی ارزش تر می شود و اعتماد نیز بیشتر از آن رخت بر می بندد. آن هم در شرایطی که  برای تمامی نظام های اقتصادی سرمایه ای بالاتر از سرمایه اجتماعی وجود ندارد، آنچه که در قالب اعتماد تعریف می شود.

بودجه 1400 شاید یک روزنه امید
در این میان اما به نظر می رسد امید محمدعلی دهقان دهنوی، رئیس سازمان بورس برای رونق دوباره این بازار به بودجه 1400 گره خورده، زیرا که وی بیان کرده است که نکات مثبت خوبی در بودجه امسال وجود دارد، از جمله معافیت مالیات انتقال دارایی به ابزارها و نهادهای مالی که می‌ تواند زمینه بسیار خوبی برای توسعه نهادها، ابزارهای مالی و صندوق پروژه ها باشد. همچنین در این بودجه اجازه سرمایه ‌گذاری به بانک‌ها داده شده و این موضوع می ‌تواند قدمی مثبت در جهت رونق بازار سرمایه باشد.
در این میان البته غلامرضا سلیمانی، رئیس کل بیمه مرکزی از سرمایه گذاری 50 هزار میلیارد تومانی در بازار سهام توسط شرکت‌ه ای بیمه ‌ای خبر داده است. موضوعی که می توان آن را تزریق سرمایه به این بازار دانست، اما اینکه این امر چه اثراتی بر شرایط کنونی بازار دارد، پرسش مهمی است که نیاز به بررسی دارد.
 
در کنار آنچه که گفته شد احتمال باز شدن تدریجی دامنه نوسان تا انتخابات پیش رو نیز ایده دیگری است که شب گذشته سلاح ورزی از آن خبر داده است. به گفته وی نگاه غالب این است که دامنه نوسان باید با یک روند تدریجی باز شود، خود سازمان بورس هم برنامه ‌هایی در این رابطه دارد. خبری که البته چندان عمرش به طول نیانجامید و امروز امیر هامونی مدیر عامل فرابورس عنوان کرد که دامنه نوسان بورس فعلا قرار نیست تغییری کند. ضمن اینکه برای برداشتن دامنه نوسان یک سری پیش نیاز احتیاج است اگر دامنه نوسان نداشته باشیم خیلی بهتر از داشتن دامنه نوسان ۱۰ درصدی است. وی همچنین درباره علت اصلی وضعیت فعلی بورس بیان کرد که این شرایط را باید در اقتصاد کلان و تصمیم گیری ها و سیاست های کلان بررسی کرد اما دامنه نوسان جزو ریسک های غیر سیستماتیک است.
به هر حال روند نزولی و افت شاخص ها در بازار سرمایه به عنوان یکی از مهمترین بازارهای کشور در شرایطی استمرار دارد که ایده های عنوان شده برای بازگشت ثبات به آن یا غیر اجرایی بوده یا همچنان در حد حرف باقی مانده است، آنچه که حکایت از این امر دارد که قرار است بورس در وضعیت موجود به دولت بعد به میراث برسد تا چشم انتظاری سهام دارانش برای بازگشت سرمایه هایشان در این بازار همچنان ادامه داشته باشد.
 

دیدگاه ها

دیدگاهتان را بنویسید

لطفا دیدگاه خود را از طریق فرم زیر اسال نمایید

نظرسنجی

مارا دنبال کنید