پایگاه خبری تحلیلی نقد دولت: الهام صادقی/ به نظر می رسد اختلاف‌ نظرهای به وجود آمده میان بانک مرکزی و وزارت جهاد کشاورزی باز هم به سفره های ایرانیان کشیده است و البته در این خصوص نباید از نقش گمرک، همچنین سیاست تخصیص ارز ترجیحی و ... نیز غافل ماند. آنچه که موجب شده به رغم اینکه قیمت مصوب اعلام شده برای این خوراکی پروتئینی 24 هزار و 900 هزار تومان است، اما این رقم در فروشگاه های سطح شهر حتی تا 40 هزار تومان هم برسد تا خریداران ان با افزایش حدود 60 درصدی قیمت مرغ مواجه شوند که یا آنها را از خرید منصرف می کند یا میزان مصرف این پروتئین را که مدت ها است در میان اقشار ضعیف، حتی متوسط جایگزین گوشت شده به میزان قابل توجهی کاهش می دهد.

متهمان ردیف اول را بشناسید
شرایطی که برخی ها آن را ناشی از اختلال رخ داده در توزیع نهاده ‌های دامی و علوفه می دانند و البته به آن باید گزینه جوجه کشی را نیز اضافه کرد. موضوعی که حجت‌الاسلام علیرضا سلیمی عضو هیأت رئیسه مجلس به آن اشاره کرده است، با این توضیح که در این زمینه مواخذه ای هم صورت نگرفته است. آنچه که این سئوال را مطرح می کند، آیا رانتی وجود دارد که تعداد جوجه‌ها نباید بیشتر شود؟ 
علاوه براین باید گفت؛ نباید از نقش مهم نبود نظارت بر بازار و مسائل مربوط به نهاده‌ های دامی نیز غافل ماند، مواردی که در کنار دیگر نکات اشاره شده، التهاب در بهای مرغ را در بازار رقم زده است. البته به این موارد باید عدم توازن میان عرضه و تقاضا را نیز اضافه کرد.
روندی که صف‌ های طولانی خرید مرغ در بازارهای میوه و تره بار یا دیگر مکان های عرضه مرغ با نرخ مصوب را رقم زده، آن هم در شرایطی همه گیری بیماری کووید19 وارد پیک پنجم شده و زنگ خطرها را به صدا در آورده است. با این وجود اما افراد باید ساعت ها در صف طولانی مرغ منتظر بمانند.

سهمیه بندی تا درخواست پیامکی
اما شاید تامل برانگیزترین موضوعی که باید در این زمینه به آن اشاره کرد سهمیه بندی و درخواست پیامکی خرید مرغ است. آنچه به طور مثال در لرستان صورت می گیرد، اینکه بسیاری از مغازه ها به دلیل نداشتن مرغ تعطیل هستند و تعدادی محدود هم سهمیه اندکی دارند که این امر موجب شکل گیری صف های طولانی شده است. آن هم صف هایی که باید از قبل درخواست خرید مرغ را به صورت پیامکی داد و بعد از دریافت پیامک، با ارائه شماره ملی و پیامکی که تقاضا خرید مرغ داده شده، سهمیه مرغ را تحویل گرفت. آنچه که هم تامل برانگیز و هم متاثر کننده است. روندی که 
بهزاد منصوری، رئیس سازمان صمت لرستان هم مانند دیگران دلیل آن را افزایش قیمت نهاده‌های دامی و مشکل تامین آن، بحث جوجه یک روزه والبته تاثیر گرمای هوا بر صنعت مرغداری می داند.

خرید سویا و ذرت تا 5 برابر قیمت از بازار آزاد
در آن سوی این ماجرا اما مرغداران نیز بیان می کنند؛ سامانه بازارگاه وزارت جهاد کشاورزی در یک ماهه نخست جوجه‌ ریزی به مرغداران خوراک نمی ‌دهد، ضمن اینکه سامانه مورد نظر که قرار بود خوراک دام ذرت، سویا و جو را به نرخ دولتی در اختیارشان قرار دهد، نمی ‌تواند نیاز آنها را به طور کامل برآورده کند.
بنابراین باید خوراک دام که 70 درصد هزینه تمام شده تولید را برای آنها در بر می گیرد، را در بازار آزاد به چند برابر قیمت خریداری کنند. آن هم به دلیل اینکه به رغم تخصیص ارز دولتی در این زمینه نهاده و خوراک دام به نرخ  دولتی در اختیار مرغداران قرار نمی‌ گیرد.
به طور مثال سعیده مشایخی، مرغدار اصفهانی بیان کرده است که نرخ مصوب دولتی سویا کیلویی 3700 تومان و ذرت 2200 تومان است، اما در بازار آزاد به دو تا پنج برابر این قیمت‌ها به فروش می ‌رسد.
این در حالی بوده که بیش از چهار میلیون تن خوراک دام و طیور در گمرکات کشور وجود دارد و البته به شکل قطره چکانی ترخیص و وارد بازار می‌ شود. ضمن اینکه باید گفت؛ دو میلیون تن از نهاده ‌های عنوان شده در انتظار تخصیص ارز بانک مرکزی بوده و دو میلیون تن دیگر نیز به دلیل کمبود کامیون به کندی راهی بازار می ‌شوند.

خوراک تقلبی با طعم خاک اره
علاوه براین می توان به این موضوع نیز اشاره کرد که جدا از موضوع گران شدن قیمت نهاده دام و طیور که برای چندمین بار محصولات پروتئینی را دچار چالش کرده است، این روزها صحبت از تقلب در بازار خوراک دام و طیور نیز به میان می آید. اینکه افزایش بها و کمبود نها‌ده‌ های دام و طیور موجب شده تا سوء استفاده کنندگان از این شرایط خاک اره را با خوراک مرغ مخلوط کرده و آن را به مرغ داران بفروشند. این در حالی بوده که جایگزین کردن اقلامی مانند خاک اره موجب بیماری مرغ و سایر طیور همچنین دام ها می شود و تلفات را افزایش می‌دهد.
خبری که محمد یوسفی، رییس انجمن پرورش دهندگان مرغ گوشتی هم آن را تایید کرده است. به گفته وی به علت توزیع نشدن نهاده های دامی و خورام طیور از شبکه بازارگاه بعضی از دلالان خوراک تقلبی را به مرغداران یا دامداران می ‌فروشند.
آنچه که حکایت از این دارد که بی توجهی دستگاه های متولی توزیع و نظارت بر بازار نهاده های دامی نیز نقش قابل توجهی در بر هم خوردن تعادل بازار و گرانی مرغ داشته و اکنون باید مردم تاوان آن را بدهند.

افزایش حدود 3برابری قیمت مرغ در یک سال
از سوی دیگر گزارش مرکز آمار و اطلاعات راهبردی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی حکایت از این دارد که رشد قیمت 71 درصد مواد خوراکی از کنترل خارج شده و این روند می تواند تورم جهشی را رقم زند، حتی موجب شکل گیری ابرتورم و تورم‌های غیر قابل کنترل نیز شود. 
این در حالی بوده که طبق گزارش جدید انجمن ملی حمایت از حقوق مصرف‌ کنندگان، در بازه زمانی یک سال اخیر، قیمت 12 قلم از کالاهای اساسی روند افزایشی 85 تا 118 درصدی را تجربه کرده است.
در این میان مرغ از کیلویی 14 هزار تومان در خرداد ماه سال 1399 به کیلویی 37 تا 40 هزار تومان در تیر ماه 1400 رسیده است.
این شرایط موجب شده تا هزینه خرید کالا و خدمات برای خانواده ها بین 11 تا بیش از 112 درصد افزایش یابد که رقم قابل توجهی بوده است. پیامد آن نیز حذف تدریجی بسیاری از امکانات رفاهی، مواد خوراکی مهم حتی دیگر اقلام ضروری زندگی بوده است.
 

دیدگاه ها

دیدگاهتان را بنویسید

لطفا دیدگاه خود را از طریق فرم زیر اسال نمایید

نظرسنجی

مارا دنبال کنید